نوموفوبیا یا بی گوشی هراسی چیست و علائم و روش درمان آن چیست؟

نوموفوبیا یا بی گوشی هراسی به معنی ترس از جدایی از تلفن همراه یا هراس از در دسترس نبودن تلفن همراه، نداشتن خط اینترنت در گوشی‌ها یا ترس از تمام شدن باتری موبایل است. این عارضه بعد از همه‌گیر شدن تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی و میزان استفاده مردم از تلفن‌های همراه افزایش یافت و در نتیجه در اثر اعتیاد به موبایل یا شبکه‌های اجتماعی اولین بار در سال ۲۰۱۱ این فوبیا توسط مؤسسه تحقیقاتی YouGov تعریف شد.

جم لایف | سرویس روانشناسی – استفاده گسترده از تلفن‌های هوشمند حدود یک دهه است که زندگی ما را به‌گونه‌ای تغییر داده که شاید ده سال پیش تصور نمی‌کردیم؛ اما برای بسیاری از افراد تلفن همراه نه یک ابزار اساسی در زندگی که با به دست گرفتن کنترل زمان و زندگی فرد به یک مشکل مهم تبدیل‌شده است. این وابستگی بیش از حد به تلفن همراه، می‌تواند علامتی باشد از یک اختلال اضطرابی جدید به نام نوموفوبیا که بیش از نیمی از افراد جامعه با آن درگیرند. شاید خیلی وقت‌ها به این وابستگی و وسواس داشتن نسبت به تلفن خندیده و با آن شوخی کرده باشید، اما بهتر است بدانید که به گفته دانشمندان این وابستگی یک اعتیاد واقعی است.

نوموفوبیا یا بی گوشی هراسی چیست؟

اصطلاح نوموفوبیا Nomophobia (no-mobile-phone-phobia) در سال ۲۰۱۰ ایجاد شد و به ترسی اشاره می‌کند که یک فرد در نبود تلفن همراه و خدمات آن مانند تماس تلفنی و اتصال به اینترنت، احساس می‌کند. افرادی که به‌شدت از نوموفوبیا رنج می‌برند، واقعاً بدون تلفن خود احساس تنهایی می‌کنند، مانند یک دوست یا شریک زندگی‌شان به آن وابسته‌اند و حتی ممکن است بدون آن احساس افسردگی کنند.

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که حدود ۵۰٪ از جمعیت، تحت تأثیر این احساس اضطراب ناشی از عدم وجود تلفن همراه هستند (اگرچه شدت علائم ممکن است در بین افراد مبتلا متفاوت باشد). علاوه بر این، ازآنجایی‌که جوانان از سنین کودکی به این فناوری عادت کرده‌اند، نسبت به آن آسیب‌پذیرتر هستند. مشکل فزاینده این است که آنان عادت کرده‌اند از شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی تائید اجتماعی بگیرند. بااین‌حال، باید در نظر داشت که هیچ سنی عاری از خطر نیست.

دلایل ناموفوبیا روشن است. دلیل اصلی ابتلا به این فوبیا اعتیاد است! اعتیاد به تلفن‌های همراه، ناشی از احساس رضایتی است که ارتباطات تلفنی و آنلاین در فرد ایجاد می‌کند. از آنجا که این احساس رضایت کاذب است، فرد هر بار نیاز بیشتری احساس کرده و نبود آن موجب ترس و اضطراب در او خواهد شد. بااین‌حال، نوموفوبیا تنها نتیجه اعتیاد به تلفن همراه نیست. مشکلات دیگری مانند عزت‌نفس پایین و عدم توانایی در برقراری ارتباط در دنیای واقعی، در پشت این وابستگی پنهان‌شده است.

علائم نوموفوبیا یا بی گوشی هراسی چیست؟

مانند دیگر فوبیاها، این بیماری نیز با علائمی مانند ترس، نگرانی و اضطراب همراه است و می‌تواند باعث بروز تپش قلب، سردرد، درد معده یا افکار وسواسی شود؛ اما نشانه‌های اختصاصی وجود دارد که نشان می‌دهد با نوموفوبیا دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.

برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از:

۱- با هراس چک کردن: همه ما این حالت را می‌شناسیم؛ وقتی‌که برای پیدا کردن تلفنمان با استرس زیاد کیفمان را زیرورو می‌کنیم. هراسی که در آن لحظه در درون فرد مبتلابه نوموفوبیا ایجاد می‌شود، خیلی زیاد و غیرمنطقی است.

۲- آخرین چیزی که پیش از خواب به آن فکر می‌کنید و اولین چیزی که بعد از بیدار شدن بررسی می‌کنید تلفن همراهتان است: اگر صبح که از خواب بیدار می‌شوید مصر هستید که قبل از هر کاری تلفن همراه خود را چک کرده و از آن بدتر آخرین چیزی است که قبل از خواب چک می‌کنید، شما به تلفن همراه خود اعتیاددارید.

۳- تلفن خود را همه‌جا با خودتان می‌برید: اگر تلفن شما عملاً به بزرگ‌ترین همراه شما تبدیل شود، می‌تواند نشانه‌ای از نوموفوبیا باشد. اگر تلفنتان را همراه خودتان نبرید، احتمالاً احساس می‌کنید چیزی را ازدست‌داده‌اید و به‌شدت دچار فشار روانی خواهید شد.

۴- بدون در نظر گرفتن موقعیت به تلفنتان پاسخ می‌دهید: مهم نیست در چه شرایطی قرار دارید، نمی‌توانید در برابر تمایل‌تان برای پاسخ دادن به یک پیام یا چک کردن اعلان‌ها مقاومت کنید. حتی در مناطق خطرناک که استفاده از تلفن همراه ممنوع است، وسوسه ذهنی برای پاسخ دادن به تلفن شمارا رها نمی‌کند.

چگونه نوموفوبیا بر زندگی روزمره افراد تأثیر می‌گذارد؟

کافی است به اطراف خود نگاهی بیندازیم تا متوجه شویم چگونه اعتیاد به تلفن همراه و نوموفوبیا افرادی را که از آن رنج می‌برند، به‌نوعی «برده» تبدیل می‌کند.

در وهله اول، این اختلال فرد را مجبور می‌کند که تلفن همراه خود را مرتباً چک کند تا جایی که سایر جنبه‌های زندگی خود را نادیده بگیرد؛ بنابراین این مسئله بر کار، روابط و به‌طورکلی بر هر جنبه دیگری از زندگی شخص که نیاز است به آن توجه کند، تأثیر منفی خواهد گذاشت؛ اما تنها این نیست. اضطراب ناشی از تصور نداشتن تلفن همراه و بررسی مداوم آن، می‌تواند چنان گسترده باشد که روی زندگی شخصی فرد تأثیر بگذارد.

به‌عنوان‌مثال، کسی که از نوموفوبیا رنج می‌برد، ممکن است از مسافرت یا رفتن به مناطقی که پهنای باند ضعیفی دارد و ممکن است موجب قطع شدن اتصال به اینترنت و عدم آن تن‌دهی تلفن شود، اجتناب کند. یا کسی ممکن است فرصت رفتن به مکانی خاص را تنها به این دلیل که به منبع برق برای شارژ کردن تلفن همراه نزدیک نیست از دست بدهد. این مسائل ممکن است روزبه‌روز محدودیت‌های بیشتری برای فرد ایجاد کند.

علاوه بر این، بی‌خوابی ناشی از وابستگی به تلفن همراه می‌تواند عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد. برخی افراد حتی در طول شب بارها بیدار می‌شوند تا تلفن همراه خود را چک کرده و سری به شبکه‌های اجتماعی‌شان بزنند.

چگونه می‌توان با گوشی هراسی مقابله کرد؟

ازآنجایی‌که نوموفوبیا یک مشکل جدی است، بهترین روش درمان و مقابله با آن گرفتن کمک حرفه‌ای و مراجعه به متخصص است. بااین‌حال پیشنهادات زیر می‌تواند به شما کمک کند؛ البته به‌هیچ‌عنوان جایگزین توصیه‌های حرفه‌ای نخواهد بود.

زمان‌های مشخصی را به بی تلفنی اختصاص دهید: ذهنتان را عادت دهید تا در زمان‌های خاص ارتباطش را با تلفن همراه و هر چه در آن است قطع کند. این قطع ارتباط نه‌تنها مفید که ضروری است. زمان‌هایی مثل زمان صرف غذا یا ساعت خواب را مشخص کرده و کاملاً از استفاده از تلفن همراه صرف‌نظر کنید.

بین زندگی واقعی و زندگی مجازی تمایز قائل شوید: یکی از دلایل اصلی نوموفوبیا این است که در فضای مجازی چیزهایی را تجربه می‌کنیم که می‌پنداریم با تجربیات ما در زندگی واقعی برابر یا حتی بیشتر از آن است. درحالی‌که باید درک کنیم زندگی مجازی تنها بخشی از چیزی بزرگ‌تر، یعنی زندگی واقعی ماست.

برای دریافت اطلاعات محدودیت ایجاد کنید: آیا معتاد به خواندن تمام اعلان‌ها هستید؟ وقتی مخاطبتان پیام شمارا خواند، هیجان‌زده می‌شوید؟ خیلی از برنامه‌های پیام‌رسان به شما این امکان را می‌دهند تا بتوانید ویژگی‌هایی که در شما اضطراب ایجاد می‌کنند را حذف کنید، پس‌ازاین تنظیمات استفاده کنید. لازم نیست شما همه روزتان را صرف این کنید که بدانید دیگران چه می‌کنند.

تنها از برنامه‌هایی استفاده کنید که واقعاً به آن‌ها نیاز دارید: نصب تعداد زیادی برنامه (به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی) بر روی تلفن همراه شما یک دام بزرگ است! درحالی‌که گزینه‌های ارتباطی چند برابر می‌شوند، اعتیاد فرد مبتلابه نوموفوبیا افزایش می‌یابد؛ بنابراین، نصب نکردن بسیاری از برنامه‌ها می‌تواند راه خوبی برای جلوگیری از وسوسه برای چک کردن مدام باشد.

در ادامه بخوانید: بیماری صرع چیست؟

سخن آخر

به یاد داشته باشید که این فناوری در زندگی ما وجود دارد تا به ما کمک کند، نه اینکه ما را برده خویش سازد. مطمئناً استفاده از فنّاوری به روشی معقول کاملاً منطقی و هوشمندانه است. اگر برای استفاده درست از تلفن همراه مشکل‌دارید، بدون معطلی کمک بگیرید تا بتوانید به شکلی مناسب از فنّاوری بهره ببرید.

چقدر علائم نوبوفوبیا را در خود یا اطرافیانتان مشاهده می کنید. از مشاهدات و تجربیات خود در این زمینه برای ما بنوسید. نظرات ارزشمند شما می‌تواند برای سایر کاربران جم لایف جالب‌توجه باشد.

برگرفته از: وبسایت مدیوم