تومور مغزی یک توده غیر طبیعی است که در اثر رشد غیرطبیعی سلول ها در مغز به وجود می آید و انواع مختلفی از آن وجود دارد. برخی از تومورهای مغزی غیرقابل تشخیص اند و علائمی ندارد و درمان پذیر هستنند که به آنها تومور خوش خیم گفته می شود و بعضی تومورهای مغزی سرطانی یا به اصطلاح بدخیم هستند.
تومورهای مغزی میتوانند در مغز شروع به رشد کنند که به آنها تومور های اولیه مغز گفته میشود یا مانند سرطان در قسمت ها و اندام های دیگر بدن شروع به گسترش کنند که به آن تومور های ثانویه یا سرطان متاستاتیک مغز گفته می شود.
سرعت رشد تومور مغزی در افراد گوناگون میتواند تا حد زیادی متفاوت باشد و سرعت رشد آن و همچنین محل تومور تعیین کننده آن است که چگونه عملکرد سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد.
گزینه های درمان تومور مغزی بستگی به نوع تومور و اندازه و محل قرار گیری آن دارد.
انواع تومور مغزی
انواع مختلفی از تومورها در قسمت مغز وجود دارند که عبارتند از:
- نوروم آکوستیک
- استروسیتوم
- متاستاز مغزی
- کارسینوم عروق کرویید
- کرانیوفارنژیوما Craniopharyngioma
- تومورهای Embryonal
- Ependymoma
- گلیوبلاستوما
- گلیوما
- مدولو بلاستوم (Medulloblastoma)
- مننژیوم
- Oligodendroglioma الیگودندروگلیوما
- تومورهای مغزی کودکان
- Pineoblastoma
- تومورهای هیپوفیز
علائم
علایم و نشانه های تومور مغزی در افراد بسیار متفاوت است و به اندازه، محل قرارگیری و سرعت رشد آن بستگی دارد.
نشانه های عمومی ناشی از آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردرد هایی که به تدریج شدیدتر شود
- شروع سردرهایی با الگوهایی خاص
- حالت تهوع یا استفراغ با دلایل نامعلوم
- مشکلات بینایی مانند بینایی مبهم و دید دوگانه یا از بین رفتن دید محیطی
- از دست دادن احساس یا حرکت در یک پا یا دست به صورت تدریجی
- کاهش تعادل
- مشکلات گفتاری
- تغییر شخصیت یا رفتار
- تشنج به ویژه در افرادی که سابقه تشنج ندارد.
- مشکلات شنوایی
- اختلال در حس بویایی
- سردرگمی در امور روزانه
- خستگی غیرطبیعی و احساس کوفتگی
- فلج صورت
- تغییر وضعیت هوشیاری
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که علائم و نشانه های بالا به صورت مداوم در شما وجود دارد حتما به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد تومور مغزی
تومورهای مغزی اولیه در مغز خود و یا در بافت های نزدیک به آن، از قبیل غشاهای پوشش دهنده مغز (مننژن)، اعصاب جمجمه، غده هیپوفیز یا غده پنبه ای ایجاد می شوند.
تومورهای مغزی اولیه هنگامی شروع می شوند که سلول های طبیعی به اشتباهات (جهش هایی) در DNA خود دست یابند. این جهش ها به سلول ها اجازه رشد و تقسیم شدن با افزایش به میزان زیاد را می دهند و سلول های سالم می میرند در نتیجه توده ای از سلول های غیر طبیعی که تومور را تشکیل می دهند به وجود می آید.
در بزرگسالان، تومورهای مغز اولیه بسیار کمتر از تومورهای ثانویه مغزی هستند که سرطان در جاهای دیگر آغاز می شود و به مغز می رسد.
انواع مختلفی از تومورهای اولیه مغز وجود دارد که عبارتند از:
گلیومس: این تومورها در مغز یا نخاع شروع می شود و شامل آستروسیتوم ها، اپندیموما، گلوبوبلاستوما، الیگوستروکتومی ها و الیگودندرولیوم ها می شود.
Meningiomas: مننژیوم توموری است که از غشای مغز و مغز استخوان (منینژن) متضرر می شود. اکثر مننژیوم ها غیرقابل تشخیص هستند.
نوروم های صوتی (schwannomas): این تومورهای خوش خیم است که در اعصاب که کنترل توازن و شنوایی را از گوش درونی خود به مغز شما کنترل می کند، توسعه می یابد.
آدنوم های هیپوفیز اینها اغلب تومورهای خوش خیم هستند که در غده هیپوفیز در مغز ایجاد می شوند. این تومورها می توانند هورمون های هیپوفیز با اثرات در سراسر بدن را تحت تاثیر قرار دهند.
Medulloblastomas:
این شایع ترین تومورهای سرطانی سرطانی در کودکان است. Medulloblastoma در قسمت پشتی مغز شروع می شود و تمایل دارد از طریق مایع نخاعی گسترش یابد. این تومورها در بزرگسالان کمتر رایج است، اما در بزرگسالان نیز دیده میشود.
تومورهای سلول های بنیادی تومورهای سلول های بنیادی ممکن است در دوران کودکی که در آن بیضه ها و تخمدان ها شکل می گیرند، ایجاد شود؛ اما گاهی اوقات تومورهای سلول های بنیادی بر سایر قسمت های بدن مانند مغز تاثیر می گذارند.
Craniopharyngiomas: این تومورهای نابالغ و غیرانسانی در نزدیکی غده هیپوفیز مغز شروع می شوند که هورمون هایی را که بسیاری از توابع بدن را کنترل می کنند، ترشح می کند.
سرطان ها و تومورهایی که در اندام مختلف بدن شروع می شوند و به مغز می رسند
تومورهای ثانویه (metastatic) مغز تومورهایی هستند که از سرطان شروع می شوند که در جاهای دیگر بدن شما شروع می شود و سپس به مغز شما متاستاز می شود.
تومورهای مغزی ثانویه اغلب در افراد مبتلا به سابقه سرطان رخ می دهد؛ اما در موارد نادر، تومور متاستاز مغزی ممکن است اولین علامت سرطان باشد که در جاهای دیگر بدن شما ایجاد شده است.
در بزرگسالان، تومورهای ثانویه مغزی بسیار بیشتر از تومورهای مغز اولیه هستند.
هر سرطان می تواند به مغز گسترش یابد، اما انواع رایج عبارتند از:
- سرطان پستان
- سرطان کولون
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- ملانوما
درمان تومور مغزی
بنا بر نوع تومور و محل قرار گیری و سرعت رشد آن روش های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. برای کاهش فشار از روی مغز از عمل جراحی و برداشتن تومور استفاده می شود.
شیمی درمانی و اشعه درمانی از سایر روش های مفید برای درمان تومور مغزی می باشد.
داروهای کورتیزونی برای کاهش فشار مغز، داروهای ضد تشنج برای کنترل حملات تشنج، داروهای ضد درد و داروهای ضد سرطان نیز برای درمان استفاده می شوند.
توجه:
تا حدی که قدرت شما اجازه می دهد فعالیت خود را حفظ کنید. کار، ورزش و فعالیت بدنی متوسط داشته باشید و زمانی که خسته می شوید استراحت کنید.
رژیم غذایی عادی و متعادل داشته باشید و اگر قادر به خوردن غذای عادی نباشد اضافه کردن مکمل های ویتامینی و مواد معدنی لازم است.
عوامل خطر
در بیشتر افراد مبتلا به تومورهای مغزی اولیه، علت تومور مشخص نیست؛ اما پزشکان برخی عوامل را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهند.
عوامل خطر عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض اشعه افرادی که در معرض نوع تابش قرار گرفته اند به نام تابش یونیزه، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می دهند. نمونه هایی از اشعه یونیزاسیون شامل پرتودرمانی است که برای درمان سرطان و تابش اشعه ای بواسطه بمب اتمی استفاده می شود.
تاریخچه خانوادگی تومورهای مغزی. بخش کوچکی از تومورهای مغزی در افرادی با سابقه خانوادگی تومورهای مغزی یا سابقه خانوادگی سندرم های ژنتیکی که خطر تومورهای مغزی را افزایش می دهند رخ می دهد.
این مطلب را هم مطالعه کنید: اسکلرودرمی چیست
سخن آخر
در صورت ابتلا به تومور مغزی هیچوقت امید خود را از دست نداده و به درمان امیدوار باشید؛ و اگر جراحی تومور مغزی انجام داده اید حتما داروهای تجویز شده توسط پزشک را طبق دستور مصر نمایید و هیچگونه محدودیت غذایی وجود ندارد مگر اینکه مشکل خاص دیگری وجود داشته باشد که نیاز به یک رژیم خاص غذایی ایجاد گردد.
بهتر است غذاهای پر فیبر مانند سبزیجات و میوه ها را در رژیم غذایی خود اضافه کرده و مصرف آنها را افزایش دهید.
سرویس سلامت – جم لایف